Ngẫu đề - Đỗ Phủ
chopmat > 13-07-2011, 11:55 PM
偶題 - Ngẫu đề
杜甫 – Đỗ Phủ
文章千古事，得失寸心知。
作者皆殊列，名聲豈浪垂。
騷人嗟不見，漢道盛於斯。
前輩飛騰入，餘波綺麗為。
後賢兼舊列，歷代各清規。
法自儒家有，心從弱歲疲。
永懷江左逸，多病鄴中奇。
騄驥皆良馬，騏驎帶好兒。
車輪徒已斫，堂構惜仍虧。
漫作潛夫論，虛傳幼婦碑。
緣情慰漂蕩，抱疾屢遷移。
經濟慚長策，飛棲假一枝。
塵沙傍蜂蠆，江峽繞蛟螭。
蕭瑟唐虞遠，聯翩楚漢危。
聖朝兼盜賊，異俗更喧卑。
郁郁星辰劍，蒼蒼雲雨池。
兩都開幕府，萬宇插軍麾。
南海殘銅柱，東風避月支。
音書恨烏鵲，號怒怪熊羆。
稼穡分詩興，柴荊學土宜。
故山迷白閣，秋水隱黃陂。
不敢要佳句，愁來賦別離。
Văn chương thiên cổ sự,
Đắc thất thốn tâm tri.
Tác giả giai thù liệt,
Danh thanh khởi lãng thuỳ.
Tao nhân ta bất kiến,
Hán đạo thịnh vu tư.
Tiền bối phi đằng nhập,
Dư ba ỷ lệ vi.
Hậu hiền kiêm cựu liệt,
Lịch đại các thanh quy.
Pháp tự nho gia hữu,
Tâm tòng nhược tuế bì.
Vĩnh hoài Giang Tả dật,
Đa bệnh Nghiệp Trung kỳ.
Lục Ký giai lương mã,
Kỳ Lân đới hảo nhi.
Xa luân đồ dĩ chước,
Đường cấu tích nhưng khuy.
Mạn tác tiềm phu luận,
Hư truyền ấu phụ bi.
Duyên tình uý phiêu đãng,
Bão tật lũ thiên di.
Kinh tế tàm trường sách,
Phi thê giá nhất chi.
Trần sa bàng phong sái,
Giang giáp nhiễu giao li.
Tiêu sắt Đường Ngu viễn,
Liên phiên Sở, Hán nguy.
Thánh triều kiêm đạo tặc,
Dị tục cánh huyên ti.
Úc úc tinh thần kiếm,
Thương thương vân vũ trì.
Lưỡng đô khai mạc phủ,
Vạn vũ tháp quân huy.
Nam hải tàn đồng trụ,
Đông phong tị nguyệt chi.
Âm thư hận ô thước,
Hào nộ quái hùng bi.
Giá sắc phân thi hứng,
Sài kinh học thổ nghi.
Cố sơn mê Bạch Các,
Thu thuỷ ẩn Hoàng Pha.
Bất cảm yêu giai cú,
Sầu lai phú biệt ly.
Dịch thơ :
Ngẫu đề
Chuyện nghìn xưa sách vở,
Được mất biết lòng thôi.
Tác giả đều ngôi thứ,
Danh thơm há uổng toi.
Tao nhân ôi chẳng gặp,
Đạo Hán thịnh chưng vời.
Người trước hòa phiêu lãng,
Sóng thoa nét đẹp ngời.
Kẻ sau ôm gánh trước,
Khuôn sáng cũ đều noi.
Phép bởi nhà nho đặt,
Lòng nghe nhọc tuổi đời.
Giang Đông hoài ẩn dật,
Thành Nghiệp bệnh về nơi.
Lục Kí ghì lương mã,
Kỳ Lân cõng trẻ chơi.
Bánh xe rằng đã phạt,
Nhà lớn tiếc còn vơi.
Công hão chồng hề luận,
Chuyện sằng vợ trẻ khơi.
Bén tình yên phóng túng,
Ôm bệnh khắc lìa dời.
Thẹn rối vò mưu lược,
Nhảy bay đợi nhánh chồi.
Cát trần ong rết bậu,
Hom nước thuồng luồng phơi.
Rầu rĩ Đường Ngu khuất,
Tiếp phiên Sở Hán đòi.
Thánh triều kiêm đạo tặc,
Bát nháo khác lề thôi.
Rạng rỡ gươm tinh nguyệt,
Mưa mây vũng biếc ngời.
Hai đô rèm phủ mở,
Vạn cửa bóng cờ soi.
Nam hải lấp đồng trụ,
Gió đông lẩn trăng thời.
Oán bồ đau thơ giọng,
Thét gấu rách làn môi.
Lúa hái chia thi hứng,
Cửa kinh học ruộng ngòi.
Non mờ Bạch Các lối,
Nước giấu Hoàng Pha ngôi.
Chẳng dám đòi câu tốt,
Sầu qua khúc vận rời.