03-02-2021, 04:33 AM
Thục Đạo Nan - Lý Bạch
蜀道難
噫吁戲！
危乎高哉！
蜀道之難難於上青天！
蠶叢及魚鳧，
開國何茫然。
爾來四萬八千歲，
不與秦塞通人煙。
西當太白有鳥道，
可以橫絕峨眉巔。
地崩山摧壯士死，
然後天梯石棧方鉤連。
上有六龍回日之高標，
下有衝波逆折之回川。
黃鶴之飛尚不得過，
猿猱欲度愁攀援。
青泥何盤盤，
百步九折縈巖巒。
捫參歷井仰脅息，
以手撫膺坐長歎。
問君西遊何時還？
畏途巉巖不可攀。
但見悲鳥號古木，
雄飛雌從繞林間。
又聞子規啼夜月，愁空山，
蜀道之難難於上青天，
使人聽此凋朱顏。
連峯去天不盈尺，
枯松倒掛倚絕壁。
飛湍瀑流爭喧豗，
砅厓轉石萬壑雷。
其險也如此，
嗟爾遠道之人，
胡為乎來哉！
劍閣崢嶸而崔嵬，
一夫當關，
萬夫莫開。
所守或匪親，
化為狼與豺。
朝避猛虎，
夕避長蛇。
磨牙吮血，
殺人如麻。
錦城雖云樂，
不如早還家。
蜀道之難難於上青天，
側身西望長咨嗟。
Thục Đạo Nan
Y hu hy
Nguy hồ cao tai
Thục đạo chi nan, nan ư thướng thanh thiên
Tàm Tùng cập Ngư Phù
Khai quốc hà mang nhiên
Nhĩ lai tứ vạn bát thiên tuế
Bất dữ Tần tái thông nhân yên
Tây đương Thái Bạch hữu điểu đạo
Khả dĩ hoành tuyệt Nga My điên
Địa băng sơn tồi tráng sĩ tử
Nhiên hậu thiên thê thạch sạn phương câu liên
Thượng hữu lục long hồi nhật chi cao tiêu
Hạ hữu xung ba nghịch chiết chi hồi xuyên
Hoàng hạc chi phi thượng bất đắc quá
Viên nhứu dục độ sầu phan viên
Thanh Nê hà bàn bàn
Bách bộ cửu chiết oanh nham loan
Môn Sâm lịch Tỉnh ngưỡng hiếp tức
Dĩ thủ phủ ưng toạ trường thán
Vấn quân tây du hà thời hoàn
Uý đồ sàm nham bất khả phan
Đãn kiến bi điểu hào cổ mộc
Hùng phi tòng thư nhiễu lâm gian
Hữu văn tử quy đề dạ nguyệt, sầu không san.
Thục đạo chi nan nan ư thướng thanh thiên
Sử nhân thính thử điêu chu nhan
Liên phong khứ thiên bất doanh xích
Khô tùng đảo quái ỷ tuyệt bích
Phi suyền bộc lưu tranh huyên hôi
Phanh nhai chuyển thạch vạn hác lôi
Kỳ hiểm dã nhược thử
Ta nhĩ viễn đạo chi nhân
Hồ vi hồ lai tai
Kiếm Các tranh vanh nhi thôi ngôi
Nhất phu đang quan
Vạn phu mạc khai
Sở thủ hoặc phi thân
Hoá vi lang dữ sài
Triều tị mãnh hổ
Tịch tị trường xà
Ma nha doãn huyết
Sát nhân như ma
Cẩm thành tuy vân lạc
Bất như tảo hoàn gia
Thục đạo chi nan nan ư hướng thanh thiên
Trắc thân tây vọng trường tư ta
Dịch nghĩa :
Ôi,
Nguy hiểm thay, cao thay!
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Các vua Tàm Tùng và Ngư Phù
Ở chốn xa xôi biết bao!
Từ đó đến nay, đã bốn vạn tám nghìn năm,
Mới thông suốt với chỗ có khói người ở ải Tần.
Phía tây là núi Thái Bạch có đường chim bay,
Có thể vắt ngang đến tận đỉnh núi Nga Mi.
Đất lở, núi sập, tráng sĩ chết,
Rồi mới có thang trời, đường đá móc nối liền nhau.
Phía trên có ngọn cao sáu rồng lượn quanh mặt trời.
Phía dưới có dòng sông uốn khúc sóng xô rẽ ngược.
Hạc vàng còn không bay qua được;
Vượn khỉ muốn vượt qua, cũng buồn khi vin tới, leo trèo.
Rặng núi Thanh Nê khuất khúc biết bao!
Cứ trăm bước lại có chín khúc quặt vòng quanh núi non hiểm trở.
Đứng trên cao, tưởng chứng như mó được sao Sâm, lướt qua sao Tỉnh ngẩng trông nín thở,
Đưa tay vỗ bụng, ngồi than thở hoài.
Hỏi bạn đi chơi phía Tây, bao giờ trở lại?
Đường đi cheo leo, nguy hiểm, không với tới được.
Chỉ nghe thấy tiếng chim kêu đau thương trong hàng cây cổ thụ,
Con trống bay theo con mái, lượn quanh trong rừng.
Lại nghe thấy tiếng chim tứ quí kêu dưới bóng trăng đêm, buồn trong núi vắng.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Khiến người ta nghe nói đến cảnh đó, phải héo hắt vẻ mặt trẻ trung.
Các ngọn núi liền nhau, cách trời không đầy một thước.
Cây thông khô vắt vẻo tựa vào vách đá cao ngất.
Nước bay, thác chảy đua tiếng ào ào.
Đập vào sườn núi, rung động đá, muôn khe suối vang ầm như sấm.
Đường Thục hiểm trở là như thế!
Thương thay cho các bạn, những người đi đường xa,
Tại sao đến nơi đây?
Miền Kiếm Các cheo leo, chót vót!
Chỉ một người canh giữ ải,
Đến muôn người cũng không mở nổi.
Những kẻ giữ ải có thể không phải là người thân,
Lại biến đổi thành ra loài sài lang.
Còn những người đi đường thì ban sáng phải lánh cọp dữ,
Buổi tối phải tránh rắn dài;
Bọn chúng mài nanh, hút máu,
Giết hại người nhiều như cây gai.
Thành Cẩm Quan tuy rằng có vui,
Nhưng sao bằng sớm trở về nhà.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Nghiêng mình trông sang phía tây, than thở hoài.
Ngạo Dịch :
Đường Thục Khó
Ô hô ai tai !!
Đường vào đất Thục hiểm nguy.
Gian nan vất vả, khó đi muôn trùng.
Vua Ngư Phù cả Tàm Tùng.
Hỏi nơi đang ở , hãi hùng làm sao.
Khai quốc có tự khi nào.?
Nghìn năm cách trở, chiêm bao mộng trần.
Bốn vạn thêm tám nghìn xuân.
Đường thông mở lối, ải Tần xa xăm.
Thái Bạch chim lượn mất tăm.
Nga My chót vót, lại nằm xoay ngang.
Đất lở, núi sạt quân tan.
Làm sao có thể bắc thang lên trời.?
Rồng thiêng uốn khúc tuyệt vời.
Dưới sông sóng ngược, nhìn thời khó qua.
Hạc vàng giờ đã bay xa.
Vượn theo vách núi, lấy đà trèo leo.
Thanh Nê trăm suối nghìn đèo.
Đi một trăm bước, lượn lèo quanh co.
Ngồi nghỉ ca thán thêm lo.
Sâm Thương với được, sao đo cho cùng.!
Non Tây được bấy anh hùng.?
Gập ghềnh một lối, trùng trùng khó leo.
Chim buồn cổ thụ trông theo.
Con trống con mái, lượn lèo rừng sâu.
Tử quyên, chim hót trăng thâu.
Rừng sâu núi thẳm, nhuộm sầu chốn đây.
Đường đi khó tựa lên mây.
Người đi mấy nẻo, hao gầy dung nhan.
Liên phong núi cách tấc gang.
Cây thông bên vách đại ngàn chênh vênh.
Ầm ầm thác đổ bên ghềnh.
Trăm hang vạn hác, chông vênh nước trào.
Đường Thục hiểm trở rẻo cao.
Thương thay bằng hữu cớ sao ,chốn này
Kiếm Các chót vót tận mây .
Một người giữ ải ,thách bầy giặc qua.
Giữ ải bất kể là thân .
Biến hình Lang Sói có cần xá chi
Ban sáng lánh Cọp dữ đi
Ban tối lo trốn rắn vi thân dài
Mài răng hút máu nhọn gai
Giết người nhiều tợ tuyền đài tế Ma
Thành Cẩm Quan , vui có là
Sao bằng để sớm về nhà ấm yên
Đường Thục khó ,khó trùng thiên
Nghiêng mình than thở oán phiền Tây phương .
P/s : mấy chữ trong chữ ký của Ngạo trong Thi Ẩm Lâu trích từ bài thơ này .
Bài dịch cùi vậy cũng có con điên đi ăn cắp post vô thivien.com
蜀道難
噫吁戲！
危乎高哉！
蜀道之難難於上青天！
蠶叢及魚鳧，
開國何茫然。
爾來四萬八千歲，
不與秦塞通人煙。
西當太白有鳥道，
可以橫絕峨眉巔。
地崩山摧壯士死，
然後天梯石棧方鉤連。
上有六龍回日之高標，
下有衝波逆折之回川。
黃鶴之飛尚不得過，
猿猱欲度愁攀援。
青泥何盤盤，
百步九折縈巖巒。
捫參歷井仰脅息，
以手撫膺坐長歎。
問君西遊何時還？
畏途巉巖不可攀。
但見悲鳥號古木，
雄飛雌從繞林間。
又聞子規啼夜月，愁空山，
蜀道之難難於上青天，
使人聽此凋朱顏。
連峯去天不盈尺，
枯松倒掛倚絕壁。
飛湍瀑流爭喧豗，
砅厓轉石萬壑雷。
其險也如此，
嗟爾遠道之人，
胡為乎來哉！
劍閣崢嶸而崔嵬，
一夫當關，
萬夫莫開。
所守或匪親，
化為狼與豺。
朝避猛虎，
夕避長蛇。
磨牙吮血，
殺人如麻。
錦城雖云樂，
不如早還家。
蜀道之難難於上青天，
側身西望長咨嗟。
Thục Đạo Nan
Y hu hy
Nguy hồ cao tai
Thục đạo chi nan, nan ư thướng thanh thiên
Tàm Tùng cập Ngư Phù
Khai quốc hà mang nhiên
Nhĩ lai tứ vạn bát thiên tuế
Bất dữ Tần tái thông nhân yên
Tây đương Thái Bạch hữu điểu đạo
Khả dĩ hoành tuyệt Nga My điên
Địa băng sơn tồi tráng sĩ tử
Nhiên hậu thiên thê thạch sạn phương câu liên
Thượng hữu lục long hồi nhật chi cao tiêu
Hạ hữu xung ba nghịch chiết chi hồi xuyên
Hoàng hạc chi phi thượng bất đắc quá
Viên nhứu dục độ sầu phan viên
Thanh Nê hà bàn bàn
Bách bộ cửu chiết oanh nham loan
Môn Sâm lịch Tỉnh ngưỡng hiếp tức
Dĩ thủ phủ ưng toạ trường thán
Vấn quân tây du hà thời hoàn
Uý đồ sàm nham bất khả phan
Đãn kiến bi điểu hào cổ mộc
Hùng phi tòng thư nhiễu lâm gian
Hữu văn tử quy đề dạ nguyệt, sầu không san.
Thục đạo chi nan nan ư thướng thanh thiên
Sử nhân thính thử điêu chu nhan
Liên phong khứ thiên bất doanh xích
Khô tùng đảo quái ỷ tuyệt bích
Phi suyền bộc lưu tranh huyên hôi
Phanh nhai chuyển thạch vạn hác lôi
Kỳ hiểm dã nhược thử
Ta nhĩ viễn đạo chi nhân
Hồ vi hồ lai tai
Kiếm Các tranh vanh nhi thôi ngôi
Nhất phu đang quan
Vạn phu mạc khai
Sở thủ hoặc phi thân
Hoá vi lang dữ sài
Triều tị mãnh hổ
Tịch tị trường xà
Ma nha doãn huyết
Sát nhân như ma
Cẩm thành tuy vân lạc
Bất như tảo hoàn gia
Thục đạo chi nan nan ư hướng thanh thiên
Trắc thân tây vọng trường tư ta
Dịch nghĩa :
Ôi,
Nguy hiểm thay, cao thay!
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Các vua Tàm Tùng và Ngư Phù
Ở chốn xa xôi biết bao!
Từ đó đến nay, đã bốn vạn tám nghìn năm,
Mới thông suốt với chỗ có khói người ở ải Tần.
Phía tây là núi Thái Bạch có đường chim bay,
Có thể vắt ngang đến tận đỉnh núi Nga Mi.
Đất lở, núi sập, tráng sĩ chết,
Rồi mới có thang trời, đường đá móc nối liền nhau.
Phía trên có ngọn cao sáu rồng lượn quanh mặt trời.
Phía dưới có dòng sông uốn khúc sóng xô rẽ ngược.
Hạc vàng còn không bay qua được;
Vượn khỉ muốn vượt qua, cũng buồn khi vin tới, leo trèo.
Rặng núi Thanh Nê khuất khúc biết bao!
Cứ trăm bước lại có chín khúc quặt vòng quanh núi non hiểm trở.
Đứng trên cao, tưởng chứng như mó được sao Sâm, lướt qua sao Tỉnh ngẩng trông nín thở,
Đưa tay vỗ bụng, ngồi than thở hoài.
Hỏi bạn đi chơi phía Tây, bao giờ trở lại?
Đường đi cheo leo, nguy hiểm, không với tới được.
Chỉ nghe thấy tiếng chim kêu đau thương trong hàng cây cổ thụ,
Con trống bay theo con mái, lượn quanh trong rừng.
Lại nghe thấy tiếng chim tứ quí kêu dưới bóng trăng đêm, buồn trong núi vắng.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Khiến người ta nghe nói đến cảnh đó, phải héo hắt vẻ mặt trẻ trung.
Các ngọn núi liền nhau, cách trời không đầy một thước.
Cây thông khô vắt vẻo tựa vào vách đá cao ngất.
Nước bay, thác chảy đua tiếng ào ào.
Đập vào sườn núi, rung động đá, muôn khe suối vang ầm như sấm.
Đường Thục hiểm trở là như thế!
Thương thay cho các bạn, những người đi đường xa,
Tại sao đến nơi đây?
Miền Kiếm Các cheo leo, chót vót!
Chỉ một người canh giữ ải,
Đến muôn người cũng không mở nổi.
Những kẻ giữ ải có thể không phải là người thân,
Lại biến đổi thành ra loài sài lang.
Còn những người đi đường thì ban sáng phải lánh cọp dữ,
Buổi tối phải tránh rắn dài;
Bọn chúng mài nanh, hút máu,
Giết hại người nhiều như cây gai.
Thành Cẩm Quan tuy rằng có vui,
Nhưng sao bằng sớm trở về nhà.
Đường Thục khó, khó hơn lên trời xanh.
Nghiêng mình trông sang phía tây, than thở hoài.
Ngạo Dịch :
Đường Thục Khó
Ô hô ai tai !!
Đường vào đất Thục hiểm nguy.
Gian nan vất vả, khó đi muôn trùng.
Vua Ngư Phù cả Tàm Tùng.
Hỏi nơi đang ở , hãi hùng làm sao.
Khai quốc có tự khi nào.?
Nghìn năm cách trở, chiêm bao mộng trần.
Bốn vạn thêm tám nghìn xuân.
Đường thông mở lối, ải Tần xa xăm.
Thái Bạch chim lượn mất tăm.
Nga My chót vót, lại nằm xoay ngang.
Đất lở, núi sạt quân tan.
Làm sao có thể bắc thang lên trời.?
Rồng thiêng uốn khúc tuyệt vời.
Dưới sông sóng ngược, nhìn thời khó qua.
Hạc vàng giờ đã bay xa.
Vượn theo vách núi, lấy đà trèo leo.
Thanh Nê trăm suối nghìn đèo.
Đi một trăm bước, lượn lèo quanh co.
Ngồi nghỉ ca thán thêm lo.
Sâm Thương với được, sao đo cho cùng.!
Non Tây được bấy anh hùng.?
Gập ghềnh một lối, trùng trùng khó leo.
Chim buồn cổ thụ trông theo.
Con trống con mái, lượn lèo rừng sâu.
Tử quyên, chim hót trăng thâu.
Rừng sâu núi thẳm, nhuộm sầu chốn đây.
Đường đi khó tựa lên mây.
Người đi mấy nẻo, hao gầy dung nhan.
Liên phong núi cách tấc gang.
Cây thông bên vách đại ngàn chênh vênh.
Ầm ầm thác đổ bên ghềnh.
Trăm hang vạn hác, chông vênh nước trào.
Đường Thục hiểm trở rẻo cao.
Thương thay bằng hữu cớ sao ,chốn này
Kiếm Các chót vót tận mây .
Một người giữ ải ,thách bầy giặc qua.
Giữ ải bất kể là thân .
Biến hình Lang Sói có cần xá chi
Ban sáng lánh Cọp dữ đi
Ban tối lo trốn rắn vi thân dài
Mài răng hút máu nhọn gai
Giết người nhiều tợ tuyền đài tế Ma
Thành Cẩm Quan , vui có là
Sao bằng để sớm về nhà ấm yên
Đường Thục khó ,khó trùng thiên
Nghiêng mình than thở oán phiền Tây phương .
P/s : mấy chữ trong chữ ký của Ngạo trong Thi Ẩm Lâu trích từ bài thơ này .
Bài dịch cùi vậy cũng có con điên đi ăn cắp post vô thivien.com