21-08-2012, 04:07 PM
夏景 - 蔡順
南風庭院日如年,面對書窗古聖賢。
傍砌榴花紅噴火,入簾草色綠生煙。
元亨理契庖犧易,康阜功歸帝舜絃。
千古道心呼得起,槐龍影裏夕陽蟬。
Hạ Cảnh – Thái Thuận (Lê triều Tiến sĩ)
Nam Phong đình viện nhật như niên,
Diện đối thư song cổ thánh hiền.
Bàng thế lưu hoa hồng phún hỏa,
Nhập liêm thảo sắc lục sinh yên.
Nguyên hanh lý khế Bào Hi dịch,
Khang phụ công quy Đế Thuấn huyền.
Thiên cổ đạo tâm hô đắc khởi,
Hòe long ảnh lý tịch dương thiền.
Dịch nghĩa :
1 - Sân viện Nam Phong trông ngày cũng như năm,
2 - Nhìn qua song cửa phòng sách có các Thánh hiền xưa ở đó.
*Có người cho rằng "Nam Phong" là "Gió Nam", nhưng ngẫm kỹ thì chẳng thấy ý nghĩa gì.
Nam Phong: cũng có nghĩa là Phong tục, tập quán, văn hóa, lễ nghĩa... của phương Nam hoặc của người phương Nam. Nam Phong Viện - là cái nơi dạy dỗ những thứ này. Hẳn là thời Lê trung hưng phải có cái viện này.
Mình cũng đồ rằng "Thánh hiền xưa" này là nhằm để chỉ lũ học trò. Vì suốt ngày đọc ra rả lời Thánh (như Ve kêu - ở cuối bài), nên cũng giống như "Cổ Thánh hiền" vậy
Thị nhật như niên - 视日如年 (thành ngữ) : Trông ngày dài như năm
Ý nói thời gian tuy ngắn, nhưng lại cảm thấy thật là quá dài.
3 - Hoa lựu nương bên thềm bậc hắt lửa đỏ,
4 - Đám cỏ rám màu như bốc hơi mọc lẫn nơi bức rèm
Lục - 綠 : là màu xanh có lẫn màu vàng thì gọi là "lục".
2 câu này đích thị tả cảnh mùa hè ban ngày. Dưới cái nắng gắt, cỏ xanh có chỗ ngả vàng, lung linh hơi khói (nóng quá nó thế). Đám cỏ này mọc lan cả vào nơi bậu cửa chỗ treo tấm rèm. Nhìn từ ngoài xa vào thì thấy như mọc lẫn cả vào bên trong vậy.
5 - Cái lẽ hanh thông thuận lợi khắc ghi trong Kinh dịch của Bào Hi (Phục Hi )
6 - Cái đức ấm no sung túc được gom vào trong tiếng đàn Thuấn đế.
2 câu này nói những thứ mà lũ học trò kia học.
7 - Lòng đạo của thuở nghìn xưa đang được xướng lên,
8 - Dưới bóng hòe cổ thụ là lũ ve chiều tịch hôm.
Lũ học trò đang xướng đọc những gì được học. Tiếng học bài râm ran như tiếng ve buổi chiều hôm (chắc học cả đến tối)
Hòe long - 槐龍 : Cây hòe cổ thụ , uốn lượn như hình con rồng. Lại có cả những thân cành mọc chúi vào đất rồi lại ngổng lên, ấy cũng gọi là "Hòe long".
----
Dịch thơ :
Cảnh Hạ
Sân viện Nam Phong ngày tựa tháng,
Thánh hiền ô sách dõi trông sang.
Lựu hồng hắt lửa huê men bậc,
Cỏ rám chưng hơi sắc quyện màn.
Hanh cát lẽ Bào ghi quẻ tượng,
Ấm no công Thuấn góp cung đàn.
Nghìn xưa lòng đạo đang bừng gọi,
Ve xế hòe hôm tiếng rộn ràng.
---
Hoa Lựu : Dịch cái sang "Huê" cho nó nhuốm giọng Bắc Ninh quê ngài.
(Dạo này đi đâu cũng đụng phải Thánh)
南風庭院日如年,面對書窗古聖賢。
傍砌榴花紅噴火,入簾草色綠生煙。
元亨理契庖犧易,康阜功歸帝舜絃。
千古道心呼得起,槐龍影裏夕陽蟬。
Hạ Cảnh – Thái Thuận (Lê triều Tiến sĩ)
Nam Phong đình viện nhật như niên,
Diện đối thư song cổ thánh hiền.
Bàng thế lưu hoa hồng phún hỏa,
Nhập liêm thảo sắc lục sinh yên.
Nguyên hanh lý khế Bào Hi dịch,
Khang phụ công quy Đế Thuấn huyền.
Thiên cổ đạo tâm hô đắc khởi,
Hòe long ảnh lý tịch dương thiền.
Dịch nghĩa :
1 - Sân viện Nam Phong trông ngày cũng như năm,
2 - Nhìn qua song cửa phòng sách có các Thánh hiền xưa ở đó.
*Có người cho rằng "Nam Phong" là "Gió Nam", nhưng ngẫm kỹ thì chẳng thấy ý nghĩa gì.
Nam Phong: cũng có nghĩa là Phong tục, tập quán, văn hóa, lễ nghĩa... của phương Nam hoặc của người phương Nam. Nam Phong Viện - là cái nơi dạy dỗ những thứ này. Hẳn là thời Lê trung hưng phải có cái viện này.
Mình cũng đồ rằng "Thánh hiền xưa" này là nhằm để chỉ lũ học trò. Vì suốt ngày đọc ra rả lời Thánh (như Ve kêu - ở cuối bài), nên cũng giống như "Cổ Thánh hiền" vậy
Thị nhật như niên - 视日如年 (thành ngữ) : Trông ngày dài như năm
Ý nói thời gian tuy ngắn, nhưng lại cảm thấy thật là quá dài.
3 - Hoa lựu nương bên thềm bậc hắt lửa đỏ,
4 - Đám cỏ rám màu như bốc hơi mọc lẫn nơi bức rèm
Lục - 綠 : là màu xanh có lẫn màu vàng thì gọi là "lục".
2 câu này đích thị tả cảnh mùa hè ban ngày. Dưới cái nắng gắt, cỏ xanh có chỗ ngả vàng, lung linh hơi khói (nóng quá nó thế). Đám cỏ này mọc lan cả vào nơi bậu cửa chỗ treo tấm rèm. Nhìn từ ngoài xa vào thì thấy như mọc lẫn cả vào bên trong vậy.
5 - Cái lẽ hanh thông thuận lợi khắc ghi trong Kinh dịch của Bào Hi (Phục Hi )
6 - Cái đức ấm no sung túc được gom vào trong tiếng đàn Thuấn đế.
2 câu này nói những thứ mà lũ học trò kia học.
7 - Lòng đạo của thuở nghìn xưa đang được xướng lên,
8 - Dưới bóng hòe cổ thụ là lũ ve chiều tịch hôm.
Lũ học trò đang xướng đọc những gì được học. Tiếng học bài râm ran như tiếng ve buổi chiều hôm (chắc học cả đến tối)
Hòe long - 槐龍 : Cây hòe cổ thụ , uốn lượn như hình con rồng. Lại có cả những thân cành mọc chúi vào đất rồi lại ngổng lên, ấy cũng gọi là "Hòe long".
----
Dịch thơ :
Cảnh Hạ
Sân viện Nam Phong ngày tựa tháng,
Thánh hiền ô sách dõi trông sang.
Lựu hồng hắt lửa huê men bậc,
Cỏ rám chưng hơi sắc quyện màn.
Hanh cát lẽ Bào ghi quẻ tượng,
Ấm no công Thuấn góp cung đàn.
Nghìn xưa lòng đạo đang bừng gọi,
Ve xế hòe hôm tiếng rộn ràng.
---
Hoa Lựu : Dịch cái sang "Huê" cho nó nhuốm giọng Bắc Ninh quê ngài.
(Dạo này đi đâu cũng đụng phải Thánh)