Triêu tông :朝宗 (
Thùy Link)
cháo zōng ㄔㄠˊ ㄗㄨㄙ
Triêu tông
(1).
Cổ đại chư hầu xuân, hạ triêu kiến thiên tử. Hậu phiếm xưng thần hạ triêu kiến đế vương. 《 chu lễ • xuân quan • đại tông bá 》: "Xuân kiến viết triêu, hạ kiến viết tông, thu kiến viết cận, đông kiến viết ngộ." Đường lý chu 《 vi thôi đại phu thỉnh nhập tấu biểu 》: "Tương lâm nguyên hội chi kỳ, bội thiết triêu tông chi luyến." Tống lục du 《 phúc kiến đáo nhâm tạ biểu 》: "Hàm tạo tại đình, phủ toại triêu tông chi nguyện." Minh lý phàn long 《 thượng chu đại ti không 》 thi: "Chuyển hướng thập niên quân quốc tráng, triêu tông vạn lý đế đồ hùng."
(2). Chỉ hạ chúc tiến kiến trường quan. Tấn đào tiềm 《 tấn cố chinh tây đại tương quân trường sử mạnh phủ quân truyện 》: "Thái phó hà nam trử bầu, giản mục hữu khí thức, thì vi dự chương thái thủ, xuất triêu tông lượng ( dữu lượng )."
(3). Bỉ dụ tiểu thủy lưu chú đại thủy. 《 thư • vũ cống 》: " giang hán triêu tông vu hải." Khổng dĩnh đạt sơ: "Triêu tông thị nhân sự chi danh, thủy vô tính thức, phi hữu thử nghĩa. Dĩ hải thủy đại nhi giang hán tiểu, dĩ tiểu tựu đại, tự chư hầu quy vu thiên tử, giả nhân sự nhi ngôn chi dã." Đường trương cửu linh 《 tiễn vương ti mã nhập kế đồng dụng châu tự 》 thi: "Độc thán tương giang thủy, triêu tông hướng bắc lưu." Thanh lý ngư 《 nại hà thiên • nhai lược 》: "Tạo vật tòng lai bất hảo sắc, ma diệt giai nhân, sử tẫn cương phong lực. Vạn lệ triêu tông giang hải dật, thiên công chích đương triều hòa tịch." Hoàng dược miên 《 ngã mộng 》 thi: "Ngã mộng tác vũ bạc đích bạch vân, phiêu lưu quang hải vô tung -- đãn ngã chung thị giang ba nhất tích, hướng trứ đại hải triêu tông!"
*CM: Cụ này lòng hối gấp về triều mà nhiều lưu luyến. Nhưng nhìn thế nước Cù Đường to như con ngựa mà lòng thúc giục rất khẩn trương.
-------
"Cô thạch" tức Diễm (liễm) Dự đôi : Đụn đá Diễm Dự .
Diễm Dự : 滟滪 (
Thùy Link)
yàn yù ㄧㄢˋ ㄧㄩˋ
Diễm dự( liễm dự )
Diệc tác"Diễm dự" . Tức diễm dự đôi . Đường trương hỗ 《 tống tằng ảm du quỳ châu 》 thi: "Bất viễn quỳ châu lộ, tằng ba liễm dự liên." Tống vương đảng 《 đường ngữ lâm • bổ di tứ 》: "Đại để hạp lộ tuấn cấp, cố viết: ‘ triêu ly bạch đế, mộ túc giang lăng . ’ tứ nguyệt, ngũ nguyệt vưu hiểm, cố viết:
‘ diễm dự đại như mã, cù đường bất khả hạ; diễm dự đại như ngưu, cù đường bất khả lưu; diễm dự đại như bộc, cù đường bất khả xúc. ’" tiếu hoa 《 quá tam hạp 》 thi: " diễm dự hiểm tiều tỏa thiết quan, ‘ triêu trứ ngã lai ’ miễn trầm luân." Tham kiến" Diễm dự đôi " .
- Diễm Dự đại như mã, Cù Đường bất khả hạ : Đụn đá nổi lên chỉ bằng con ngựa (nước đã khá to) Cù Đường ko thể xuống thuyền
- Diễm Dự đại như ngưu, Cù Đường bất khả lưu : Đụn đá nổi lên bằng con trâu (nước to) Cù Đường ko thể xuôi thuyền.
- Diễm Dự đại như bộc, Cù Đường bất khả xúc : Đụn Diễm Dự nổi lên chỉ còn to như cái bọc (nước quá to) thì ko được xuống nước.
*CM : Cô thạch ẩn như mã : Đụn đá Diễm Dự to như con ngựa --> nước lúc này khá to.
Cao la thùy ẩm viên : Cỏ leo trên đụn Diễm Dự mọc rủ xuống. Nhưng vì lúc này nước to nên nó chạm xuống mặt nước. Trông giống con vượn quắp chân sau mà thả mình xuống uống nước vậy.
----------
Phi phiên : 飛翻 (
Thùy Link)
fēi fān ㄈㄟ ㄈㄢ
Phi phiên ( phi phiên )
(1). Diệc tác" phi phiên " . Phi tường phiên đằng. Hán vương sán 《 tặng thái tử đốc 》 thi: "Cẩu phi hồng điêu, thục năng phi phiên." Đường tào đường 《 trường an khách xá tự thiệu lăng quy yến ký vĩnh châu tiêu sử quân 》 thi chi nhị: "Bất tri hà lộ khước phi phiên, hư thụ hiền hầu trịnh trọng ân." Tống vương vũ xưng 《 trung thư thí chiếu thần liêu hòa ngự chế tuyết thi tự 》: "Điểm chuế vu ngũ thành song khuyết, phi phiên vu tam thị cửu cù."
(2). Vị phiên lạc. Thanh nạp lan tính đức 《 hổ phụ 》 thi: "Kim hổ ký tiêu diệt, ngọc yến diệc phi phiên."
"Cẩu phi hồng điêu, thục năng phi phiên." : Ví thực chẳng phải chim hồng chim điêu, thì cái gì có thể bay cuồng.
"Kim hổ ký tiêu diệt, ngọc yến diệc phi phiên." : Hổ vàng vừa diệt hết , Én ngọc lại vút bay.
